onzeker weten
Als professional leg je verantwoording af over wat je doet. Dat is belangrijk. Maar als dit het belangrijkste doel wordt, werkt het vaak niet goed. Zeker als het gaat om mensen in kwetsbare situaties.
We zijn verantwoordelijk voor goede ondersteuning en we willen niemand voortrekken of benadelen. Goed natuurlijk, maar hierdoor is een bedrijfsmatige kijk op de uitvoering ontstaan: rationeel, meten is weten, doelgroep denken. Er wordt nu een ander pleidooi gehouden voor de participatieprofessional, niet als alleswetende expert, maar als inlevende professional met een onderzoekende houding. Een pleidooi voor onzeker weten.
de problemen van de allesweter
Als professional ben je de contactpersoon van de klant als het gaat om diens mogelijkheden en om beleid, wet- en regelgeving. Hierdoor kun je al snel het idee krijgen dat je altijd alles moet weten en overal expert in moet zijn.
In de praktijk voel je soms de druk om gelijk een oplossing klaar te hebben voor een complex probleem of verhaal. Het kan zijn dat je hierdoor minder geneigd bent om collega’s om hulp te vragen of om je gedachten met de klant te delen. Deze automatische pilootmodus staat vaak het inlevingsvermogen in de weg en daarmee ook de verbinding met de ander – en met jezelf. Het is dan lastig om tot maatwerk te komen.
de kracht van onzeker weten
Door niet gelijk een antwoord te hebben, erken je de menselijkheid en complexiteit van degene die je ondersteunt en die van jezelf. Dat stelt oud-lector Outreachend Werken Martin Stam. Door onzeker te durven zijn sta je meer open voor het verhaal, de inzichten van iemand zelf en zal je eerder collega’s om hulp vragen.
Dit voelt misschien ongemakkelijk of lastig, maar dit ‘onzekere weten’ is juist een belangrijke voorwaarde om maatwerk te kunnen leveren. Niet vernieuwende protocollen of denkstappen, maar empathie en menselijkheid leiden tot meer en nieuwe participatiestappen.
Martin Stam (vh. lector Hogeschool van Amsterdam) en andere professionals vertellen over het belang van onzeker weten: