pak je ruimte

De ruimte die je hebt om zelf een passende oplossing te vinden voor een klant is vaak groter dan verwacht. Om hier meer inzicht in te krijgen, is het goed om te bekijken hoe regels tot stand komen. Voor professionals die mensen ondersteunen naar participatie zijn drie wetten de basis: de Wmo, de Jeugdwet en de Participatiewet

In de wetsteksten is opgenomen met welk doel de wet is opgesteld. In een groot aantal meer specifieke artikelen wordt vervolgens aangegeven langs welke regels deze in de praktijk vorm moeten krijgen. De regels waarmee een professional te maken heeft zijn hiervan afgeleid. Tegelijkertijd is er sprake van een aantal “vertaalslagen”. Zo krijgen gemeenten handreikingen hoe ze de wet kunnen vertalen naar hun eigen verordeningen. Beleidsambtenaren maken op basis van eigen kennis en de lokale situatie een nieuwe afweging. Uiteindelijk kan zo ook de lokale politiek keuzes maken welke onderdelen van de wet men belangrijk vindt en welke minder. Vervolgens maken uitvoerende diensten van de gemeente werkinstructies.

Op landelijk niveau was er de inzet om wetten als de Wmo, de Participatiewet en de Jeugdwet in samenhang te laten werken. Maar doordat elke wet apart door gemeenten wordt vertaald naar eigen regels is deze samenhang minder groot dan gewenst. Wellicht komt deze samenhang er in de komende jaren alsnog, maar hoe dan ook is er nog veel ruimte die nog niet is ingevuld.

Zoals je in het schema kan zien is er nog veel ruimte die niet door de wetten is geregeld. Daar zit de zogenaamde discretionaire ruimte.

Discretionaire ruimte =

ruimte om zinvol te handelen, rekening houdend met de wettelijke context en met respect voor de betrokkenen in interpersoonlijke praktijken.

Het vraagt een actieve instelling om te verkennen waar die ruimte nu precies ligt. In ieder geval kan je als uitgangspunt nemen dat deze drie wetten “meedoen” in hun uitgangspunten hebben opgenomen. Obstakels die “meedoen” in de weg lijken te staan zijn misschien ergens in de vertaling naar een gemeentelijke verordening naar binnen geslopen of zelfs later binnen jouw instelling ingevoerd als werkinstructies. Door hiervan goed op de hoogte te zijn, kan je een beeld vormen van waar de ruimte ligt om maatwerk te bieden. En die ruimte is groter dan het op het eerste gezicht lijkt.

Praktijkvoorbeeld

Een sprekend voorbeeld voor het zoeken naar discretionaire ruimte is het volgende praktijkvoorbeeld:

Een vrouw met beperkt arbeidsvermogen volgt een mbo-opleiding tot horecamedewerker bij de Werkleerschool. De financierder stelt twee stagedagen per week als voorwaarde. Dat is moeilijk, de financiering komt in gevaar en de vrouw moet misschien stoppen. Door creatief om te gaan met uren die al eerder zijn gemaakt – dat mag – wordt er de (discretionaire) ruimte gevonden en kan de vrouw verder.

Om de gehele casus te lezen, of vergelijkbare casussen in te zien, klik hier.

Als professional heb je meer ruimte dan je soms zou denken. Pak deze ruimte om tot maatwerk te kunnen komen!